Liderem projektu jest Instytut Geofizyki PAN w Warszawie, a w skład konsorcjum projektowego wchodzą: Główny Instytut Górnictwa, Instytut Geodezji i Kartografii, Wojskowa Akademia Techniczna, Akademickie Centrum Komputerowe CYFRONET AGH, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu oraz Polska Grupa Górnicza. Jego celem jest budowa krajowej infrastruktury badawczej z zakresu nauk o Ziemi - EPOS-PL oraz jej integracja z międzynarodowymi bazami danych, serwisami i usługami realizowanymi w ramach europejskiego programu EPOS (European Plate Observing System). EPOS to największy europejski projekt w zakresie infrastruktury badawczej, służącej naukom o ziemi, który obejmuje sieci sejsmologiczne i geodezyjne oraz obserwacje satelitarne i grawimetryczne.
Jednym z najbardziej istotnych zadań projektu EPOS jest budowa specjalistycznych poligonów pomiarowych zintegrowanych obserwacji procesów geodynamicznych na terenach górniczych i pogórniczych w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. W zakresie badań Głównego Instytutu Górnictwa dotyczyć one będą przede wszystkim sejsmiczności indukowanej, czyli powodowanej działalnością człowieka – mówi dr hab. inż. Grzegorz Mutke, prof. GIG. Typowym przykładem jest sejsmiczność powstająca w wyniku prowadzonej działalności górniczej, która zaburza naturalny stan równowagi w ośrodku skalnym, wywołując wstrząsy i w efekcie drgania. Nie ulega wątpliwości, że występowanie tego typu zjawisk stanowi poważny problem zarówno dla przedsiębiorców górniczych jak i dla lokalnych społeczności. Dlatego bardzo ważne jest regularne prowadzenie zintegrowanych badań sejsmiczności indukowanej, które są szansą na lepsze rozpoznanie i kontrolę tych zagrożeń. Stąd znaczące zaangażowanie w ten projekt Polskiej Grupy Górniczej, która udostępnia podziemne poligony pomiarowe oraz wnosi istotny wkład merytoryczny.
Infrastruktura badawcza EPOS-PL będzie gromadzić dane z rozproszonych sieci pomiarowych, które następnie zostaną udostępnione w postaci baz danych do których dostęp zapewniony będzie poprzez stronę internetową web wraz z odpowiednimi serwisami analitycznymi. Do obserwacji procesów geodynamicznych zachodzących wewnątrz ziemi oraz w jej strefie przypowierzchniowej na poligonach badawczych w GZW, zostanie utworzony zintegrowany system obserwacji i pomiarów geofizycznych oraz geodezyjnych tj. lokalne i regionalne sieci sejsmologiczne, geodezyjne sieci naziemne i obserwacje satelitarne oraz ciągłe pomiary grawimetryczne.
Dzięki temu ośrodki naukowe, przemysł górniczy i inne sektory gospodarki, projektanci oraz administracja publiczna będą mogły korzystać z bogatej bazy danych związanych z monitorowaniem sejsmiczności indukowanej i zagrożeniami geodynamicznymi na terenach górniczych i pogórniczych , dostępne poprzez platformę komputerową pn.” Tematyczny Węzeł Zagrożeń Antropogenicznych” – dodaje profesor Mutke. Wytworzone w ramach projektu systemy obserwacyjne pozwolą na podjęcie nowych kierunków badań zwalczania zagrożeń geodynamicznych na terenach górniczych oraz na zwiększenie bezpieczeństwa pracy w polskich kopalniach węgla i ograniczenie jej negatywnych skutków środowiskowych i społecznych.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój