20 lutego 2019r. w siedzibie Uniwersytetu Technicznego w Ostrawie odbyła się konferencja końcowa projektu o akronimie INVARO: „Ocena zasobów i zagrożeń związanych z roślinnymi gatunkami inwazyjnymi na terenach transgranicznych”. Projekt realizowany przez GIG oraz VSB-TUO w Ostrawie dotyczył ochrony bioróżnorodności rodzimych ekosystemów na terenach transgranicznych oraz podniesienia świadomości mieszkańców i samorządów lokalnych związanych z zagrożeniami spowodowanymi występowaniem roślinnych gatunków inwazyjnych.
Rośliny inwazyjne to gatunki napływowe, pochodzące z innego ekosystemu o dużej ekspansywności, który rozprzestrzeniają się naturalnie lub z udziałem człowieka i stanowią zagrożenie dla ekosystemu, przyczyniając się do wyginięcia gatunków miejscowych. Przykładami takich roślin są barszcz Sosnowskiego czy rdestowiec.
Projekt „INVARO” miał charakter badawczo-szkoleniowy. Poligony badawcze stanowiły dwie gminy: Mszana w Polsce i Orlova w Czechach. Dzięki realizacji projektu gmina Mszana jest jedyną gminą w Polsce, na terenie której zidentyfikowano wszystkie gatunki roślin inwazyjnych. W większości są to gatunki niegroźne dla człowieka, takie jak: np. klon jednolistny czy robinia akacjowa, ale wypierające rodzime gatunki. Pojawiały się też gatunki szkodliwe, takie jak np. niebezpieczny dla zdrowia barszcz mantagezyjski, bliski krewny barszczu Sosnowskiego. Mapowanie roślin inwazyjnych odbywało się tradycyjną metodą florystyczną oraz metodą oblotów z wykorzystaniem dronów. W ramach projektu dla gminy Mszana opracowany został również plan zwalczania roślin inwazyjnych z określeniem harmonogramu i kosztów likwidacji zagrożeń. Od 1.06.2019r. wejdzie w życie nowe rozporządzenie Unii Europejskiej, na mocy którego państwa członkowskie będą zobowiązane do wykonywania sprawozdań obejmujących: rozmieszczanie się gatunków inwazyjnych, modele migracji i reprodukcji, informacje o gatunkach i plany działania. Głównym rezultatem projektu jest „Strategia postępowania z gatunkami roślin inwazyjnych w gminach na granicy polskiej i czeskiej”, omawiająca m.in. metody inwentaryzacji i sposób postępowania. Możliwa będzie ona do zastosowania w innych gminach, które borykają się z problem występowania takich roślin.
W ramach współpracy badawczej opracowana została wspólna metodologia oceny źródeł i zagrożeń związanych z roślinami inwazyjnymi. W ramach prezentacji uzyskanych wyników oraz wdrożenia doświadczeń praktycznych, naukowcy z GIG i VSB zorganizowali serie szkoleń dla urzędników i mieszkańców gmin regionu pogranicza polsko-czeskiego. Wydane zostały podręczniki omawiające poszczególne gatunki inwazyjne. Występowanie roślin inwazyjnych można śledzić również za pośrednictwem aplikacji mobilnej dostępnej na stronie http://invaro.vsb.cz
Projekt INVARO: „Ocena zasobów i zagrożeń związanych z roślinnymi gatunkami inwazyjnymi na terenach transgranicznych” realizowany był w ramach programu: Interreg V-A Republika Czeska – Polska 2014 – 2020.
Galeria
