W ramach projektu Waste2CRM, Główny Instytut Górnictwa – Państwowy Instytut Badawczy wraz z parterami podjął misję odzysku surowców krytycznych. Celem projektu jest określenie potencjału i perspektyw wykorzystania odpadów pogórniczych powstających przy wydobywaniu węgla, jako alternatywnego źródła surowców krytycznych oraz opracowanie metodyki ich efektywnego odzysku. Ostatnie spotkanie partnerów projektu odbyło się 2 lipca 2025 w Katowicach, a 3 lipca gościliśmy w kopalni Budryk JSW.
Szacuje się, że w Polsce znajduje się około 150 hałd, na których zgromadzono około 1,5 miliarda ton odpadów pogórniczych. Pozostałość węglowa w tych odpadach wynosi od 8% do 15% natomiast resztę stanowi skalny materiał nieorganiczny (piaskowce, mułowce, iłowce) zawierający szereg surowców dla różnych gałęzi gospodarki. Wspomniane odpady z procesów wzbogacania węgla, mogą stanowić cenne źródło substancji mineralnych, w tym poszukiwanych surowców krytycznych.
Zakres projektu obejmuje:
- inwentaryzację hałd oraz bieżących strumieni odpadów pogórniczych węgla kamiennego i brunatnego,
- wiercenia badawcze i pobieranie próbek,
- szczegółowe analizy geochemiczne i mineralogiczne pod kątem zawartości CRM
- inwentaryzację hałd oraz bieżących strumieni odpadów pogórniczych węgla kamiennego i brunatnego,
- wiercenia badawcze i pobieranie próbek,
- szczegółowe analizy geochemiczne i mineralogiczne pod kątem zawartości CRM
- opracowanie metodyk odzysku wybranych pierwiastków z odpadów,
- przygotowanie studium techniczno-ekonomicznego oraz oceny środowiskowej potencjalnego wdrożenia opracowanej technologii w skali przemysłowej.
- przygotowanie studium techniczno-ekonomicznego oraz oceny środowiskowej potencjalnego wdrożenia opracowanej technologii w skali przemysłowej.
W dobie wprowadzenia Rozporządzenia UE ws. surowców krytycznych (CRMA), które nakłada m.in. obowiązek zapewnienia 25% recyklingu CRM na terenie UE, projekt Waste2CRM wpisuje się w kluczowe cele polityki surowcowej Unii.Uzyskane dane będą stanowiły istotny wkład do europejskiej bazy wiedzy o surowcach krytycznych i możliwościach i metodach ich pozyskiwania z odpadów pogórniczych. Będzie to istotny element przy podejmowaniu decyzji i planowaniu przemysłowej realizacji odzysku surowców krytycznych z odpadów pogórniczych.
Partnerami projektu są: GIGPIB, Sieć Badawcza Łukasiewicz Instytut Metali Nieżelaznych, grecki Uniwersytet Patras, hiszpańska firma SUBTERRA INGENIERIA SL. Koordynatorem projektu jest Instytut Technologii Paliw i Energii.
Projekt finansowany jest z Funduszu Badawczego Węgla i Stali oraz ze środków budżetu państwa Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.