1 czerwca 2016 r. w Głównym Instytucie Górnictwa odbyło się seminarium pt.: Zawartość rtęci w polskich węglach – ocena realnej skali zagrożenia środowiskowego”. Podczas seminarium prezentowane były wyniki projektu pt.: „Opracowanie bazy danych zawartości rtęci w krajowych węglach, wytycznych technologicznych jej dalszej redukcji wraz ze zdefiniowaniem benchmarków dla krajowych wskaźników emisji rtęci – Baza Hg”. Koordynatorem projektu jest Główny Instytut Górnictwa, a projekt realizowany jest przez konsorcjum, w skład którego wchodzą: Akademia Górniczo–Hutnicza, Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla oraz Politechnika Częstochowska. Okres realizacji projektu: grudzień 2013r. - sierpień 2016 r.
Rtęć jest jednym z trzech metali, obok kadmu i ołowiu, na który organizm człowieka nie wykazuje żadnego fizjologicznego zapotrzebowania. W środowisku naturalnym rtęć występuje w śladowych ilościach, ale z uwagi na jej toksyczność oraz zdolność włączania się w cykle obiegu przyrodniczego, stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka. Wskutek tego znalazła się ona w wykazie substancji priorytetowych zanieczyszczeń środowiska w Unii Europejskiej i WHO. W celu minimalizacji zagrożeń rtęcią wynegocjowano Konwencję rtęciową o zasięgu globalnym – Konwencja Minamata. Określa ona ogólne wymagania dotyczące minimalizacji zagrożeń wynikających z obecności rtęci w środowisku, w tym w zakresie emisji rtęci do środowiska. Konwencja została podpisana również przez rząd polski W warunkach Polski, głównym źródłem przechodzenia rtęci do środowiska jest produkcja i wykorzystanie węgla.
Podstawowym celem projektu Baza Hg było zminimalizowanie niepewności dotyczącej zawartości rtęci w polskich węglach. Niedostateczna ocena tego zanieczyszczenia byłą, między innymi, przyczyną wieloletniego zawyżania wartości rocznej emisji rtęci do atmosfery w Polsce. Podstawą zarządzania ładunkiem rtęci w węglu jest bowiem rozpoznanie zawartości tego zanieczyszczenia i jego przemieszczania się w pełnym cyklu życia węgla: od wydobycia, przez jego wzbogacanie i wykorzystywanie, aż do zagospodarowania produktów ubocznych procesów związanych z wydobywaniem i użytkowaniem węgla. Wyniki przeprowadzonych badań pozwalają również na dokonanie oceny możliwości redukcji zawartości rtęci w węglu kierowanym do odbiorców. Stały się także podstawą do opracowania technologicznych i organizacyjnych wytycznych w zakresie:
- wzbogacania węgla kamiennego,
- postępowania z odpadami z górnictwa węgla kamiennego,
- immobilizacji rtęci w odpadach węglowych,
- ograniczania emisji rtęci z zapożarowanych zwałowisk odpadów węglowych,
- zarządzania danymi dotyczącymi zawartości rtęci w węglu kamiennym.
Stworzono bazę danych, która oprócz gromadzenia i obróbki rekordów zawartości rtęci w polskich węglach, posiada szereg innych zalet w tym edukacyjne. Baza ta może stanowić podstawę do opracowania systemu oceny i zarządzania ładunkiem rtęci w krajowych węglach, a także wspierać działania skierowane na minimalizację emisji rtęci do atmosfery i innych elementów środowiska.