Blog Głównego Instytutu Górnictwa (bloGIG)
Propagowanie i popularyzowanie nauki nie jest łatwe. O osiągnięciach naukowych pisze się najczęściej językiem syntetycznym i przepełnionym fachową terminologią, wygenerowanym przez specjalistów, a dekodowanym przez wąską grupę, mającą określone kompetencje językowe i poznawcze. Komunikuje się więc środowisko naukowe z odbiorcą mniej więcej tak, jak my uczyniliśmy to w powyższym zdaniu.
A przecież chodzi o to, by barwny, ale przystępny przekaz trafił również, jeśli nie pod strzechy, to przynajmniej pod sufity, wiszące nad głowami wszystkich tych, którzy chcą wiedzieć, "co tam, panie, nowego w świecie nauki"...
W takim właśnie duchu prezentować będziemy w naszym BloGIG-u artykuły, dotyczące różnych tematów badawczych nad którymi głowimy się w Głównym Instytucie Górnictwa, a od czasu do czasu napiszemy też jak instytut wygląda od środka. Prezentowane teksty publikowane są również na łamach korporacyjnego miesięcznika PGG Magazyn.
Źródło historii Głównego Instytutu Górnictwa
albo historia pewnego źródła…
Rok 2020 jest rokiem 95-lecia Głównego Instytutu Górnictwa, którego historia ma swoje źródło w jego najstarszej części, a więc Kopalni Doświadczalnej Barbara w Mikołowie.
Na jej powstanie w istotny sposób wpłynęła decyzja księcia pszczyńskiego Jana Henryka Hochberga, który w pewnym momencie postanowił zamknąć, będącą w jego posiadaniu, kopalnię Anna. Ostatecznym argumentem przeciw rozbudowie kopalni była chęć uchronienia, znajdującego się w pobliżu ujęcia wody źródlanej, wykorzystywanej w książęcym browarze, na pobliskich Groniach. Istniały bowiem uzasadnione obawy, że pogłębienie zakładu spowoduje zaniknięcie źródła. Nie... Czytaj więcej
Projekt TEXMIN - program na niepogodę
Problem zmian klimatycznych, wpływających na coraz szersze aspekty funkcjonowania współczesnego świata, pojawia się w przestrzeni naukowej od wielu, a od lat kilku stanowi lajtmotiw niezliczonych badań, konferencji, a także spotkań najważniejszych przedstawicieli różnych dziedzin życia na najwyższych szczeblach. Nic więc dziwnego, że temat ten w sposób szczególny dotyczy także górnictwa.
Szczególny problem stanowią w tym kontekście gwałtowne i ekstremalne zdarzenia pogodowe, które mogą wpływać negatywnie na funkcjonowanie społeczeństwa i gospodarki. Co ciekawe, zmianie ulega również optyka prowadzonych prac badawczych, które były dotychczas rozpatrywane jedynie pod kątem... Czytaj więcej
Co nami trzęsie na powierzchni i dlaczego?
Nowa, ważna publikacja GIG.
Powszechnie wiadomo, że eksploatacja górnicza powoduje deformacje i spękania górotworu, a przejawem tych procesów bywają wstrząsy sejsmiczne. W kilku rejonach Polski sejsmiczność indukowana działalnością górniczą ma swoje konsekwencje nie tylko dla stateczności podziemnych wyrobisk górniczych i bezpieczeństwo pracujących tam ludzi, ale oddziałuje również na budynki i urządzenia na powierzchni, a tym samym na mieszkańców tych rejonów. Właśnie dla oceny skutków wywoływanych na powierzchni przez wstrząsy powodowane podziemną eksploatacją złóż, naukowcy z Głównego Instytutu Górnictwa opracowali nową Górniczą Skalę Intensywności Sejsmicznej (GSIS-... Czytaj więcej
Regionalny lej depresji wód
czyli kilka słów o zarządzaniu zawodnieniami terenów górniczych.
Zamykanie kopalń spotyka się zazwyczaj z fatalnym odbiorem społecznym, bo i medialne komentarze skupiają się właściwie wyłącznie na społecznych i gospodarczych konsekwencjach tego procesu. To rzecz oczywista - dramatyczne nieraz losy górniczych rodzin, warunkowane zmianami struktury przemysłowej, to kwestie które winne być na pierwszym planie. Ale likwidacja zakładu górniczego jest także ważnym, i niezwykle skomplikowanym procesem technologicznym, któremu świat mediów – jeżeli w ogóle poświęca uwagę - to szczątkową. Tymczasem temat ten od wielu lat zgłębiany jest w Zakładzie Ochrony Powierzchni i Obiektów... Czytaj więcej
Pewnie siedzą kotwie w górotworze.
O nowej metodzie oceny jakości wklejenia żerdzi w obudowie kotwiowej słów kilka.
Naukowcy z Głównego Instytutu Górnictwa na podstawie wielu badan i analiz określających jakość górotworu wykazali, że skały w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym w większości umożliwiają zastosowanie tej technologii zabezpieczenia wyrobisk. Od tego czasu została ona upowszechniona w wielu kopalniach węgla kamiennego w Polsce. Wykorzystuje się ją przede wszystkim do wzmacniania obudowy podporowej wyrobisk korytarzowych, ale często służy także (kotwie technologiczne) do podwieszania toru kolejek transportowych czy stabilizacji maszyn i urządzeń. Zastosowanie obudowy kotwiowej umożliwia też tzw. „... Czytaj więcej
Stary azbest problemem młodych.
Szkolenia pokazują, jak z nim walczyć.
O niechcianych skutkach kontaktu człowieka z azbestem napisano wiele. Do tak zwanych chorób azbestozależnych zalicza się m.in. choroby opłucnej, czy nowotwory złośliwe, wiele mówi się o jego szkodliwym wpływie na środowisko naturalne - słowem - nie jest dobrze. Azbest to mikroskopijne włókna krzemianowe, czterokrotnie cieńsze od ludzkiego włosa. W latach 60. i 70. XX wieku na wielką skalę dodawane były do cementu podczas produkcji płyt falistych, płytek, rur, otulin izolacyjnych. Znajdują się też w betonie, z którego powstały ściany niektórych starych budynków. Zawartość azbestu w takich wyrobach sięga 13%. Uwolnione włókna, jeśli dostaną się... Czytaj więcej
Nie interesuje nas woda na Marsie
W lipcu 2008 roku Narodowa Agencja Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej (NASA) odkryła wodę na Marsie. Kilkanaście miesięcy później, podczas misji LCROSS obecność wody, w postaci lodu, stwierdzono na ziemskim księżycu. Pracownicy Zakładu Ochrony Wód Głównego Instytutu Górnictwa w Katowicach nie mieli z tymi wydarzeniami nic wspólnego. Dlaczego? Bo w swoich pracach naukowo-badawczych skupiają się na jakości i ochronie zasobów wody obecnej na naszej rodzimej planecie. A wydaje się to być temat o wiele bardziej ważny dla ludzkości. Porządkowanie gospodarki wodno-ściekowej, planowanie i ocena efektywności zadań inwestycyjnych oraz opracowywanie i rozwijanie technologii związanych z... Czytaj więcej
GIGa ogród uczonych
czyli kilka słów o Bibliotece Głównego Instytutu Górnictwa.
Stara arabska sentencja powiada, że biblioteki są ogrodami uczonych. Ta metafora, efektowna niczym wysmaczony arabski ornament, doskonale opisuje warsztat pracy każdego naukowca. Dobrze działająca i doskonale wyposażona w zbiory biblioteka stanowi bowiem zaplecze naukowe i informacyjne badaczy oraz określa prestiż każdej placówki naukowej. Dlatego też Bibliotekę Naukową GIG zaczęto tworzyć już z chwilą powołania Instytutu Naukowo-Badawczego Przemysłu Węglowego, w roku 1945. Księgozbiór stanowiło wówczas 1500 tomów przekazanych przez Wałbrzyskie Zjednoczenie Przemysłu Węglowego, inne jednostki resortu górnictwa oraz osoby prywatne. W... Czytaj więcej
Powiedz górniku, co masz w chodniku.
O drążeniu chodników w samodzielnej obudowie kotwowej.
Popularne powiedzenie głosi, że od celu ważniejsza jest droga, która do niego prowadzi. Mądrość ta, doskonale sprawdzająca się przy podejmowaniu codziennych decyzji, ma także przełożenie na rzeczywistość podziemnej eksploatacji złóż. Drążenie kopalnianego chodnika wiąże się z wysokimi nakładami finansowymi, powinno więc odbywać się szybko, sprawnie - i co najważniejsze - bezpiecznie. Warunki te spełnia obudowa kotwowa, powszechnie stosowana od wielu lat w światowym górnictwie węglowym. Stanowi ona jeden z podstawowych elementów bezpiecznego utrzymania wyrobisk korytarzowych. Wykorzystywana jest zarówno w... Czytaj więcej
Czy popłynie węgiel w płynie?
Innowacyjna metoda z GIG-u szansą na nowe paliwo.
Wzrastające zapotrzebowanie na paliwa ciekłe i surowce chemiczne w świecie, przy stale zaostrzających się wymaganiach środowiskowych w zakresie użytkowania pierwotnych nośników energii, wymuszają poszukiwanie alternatywnych metod produkcji, przerobu i wykorzystania produktów węglowodorowych. Pomimo wzrastającego udziału biokomponentów takich jak etanol czy biodiesel, wytwarzanych z biomasy, produkcja paliw transportowych w Polsce, w przeważającej mierze wciąż oparta jest na ropie naftowej. Obecnie, około 95% polskiego zapotrzebowania na ropę pokrywane jest z importu. Szansą na zdywersyfikowanie źródeł paliw węglowodorowych... Czytaj więcej
